برگرفته از کتاب آموزش ترجمه، نوشته‌ی حسن هاشمی میناباد
۱. آیا ترجمه چیزی نسبت به متن اصلی کم دارد؟
پس از پایان کار، متن ترجمه‌شده را با متن اصلی مقایسه کنید و دقت کنید که چیزی از پیام، نه از واژه‌ها و ساخت‌های دستوری، از قلم نیفتاده باشد.
۲. آیا ترجمه چیزی اضافه بر متن اصلی دارد؟
پس از پایان کار، متن ترجمه‌شده را با متن اصلی مقایسه کنید و مطمئن شوید که چیزی بر پیام، نیفزوده باشید. افزایش بر دو نوع است. ۱) افزایش روا، با توجه به بافت کلام و متن و موقعیت، و ۲) افزایش ناروا، که مترجم از خود، نه از بافت کلام، چیزی به متن اصلی می‌افزاید.
۳. آیا ترجمه با متن اصلی متفاوت است؟
امکان دارد چیزی از ترجمه کم یا به آن اضافه نشده باشد، اما متن ترجمه‌شده به لحاظ معنایی و کاربردی با متن اصلی متفاوت باشد.
۴. آیا معادلی که مترجم از خود یا براساس فرهنگ‌های لغت در مقابل واژهٔ خاصی داده نزدیک‌ترین، مصطلح‌ترین و طبیعی‌ترین معادل در متن است؟
۵. نکته‌ٔ اصلی و قصد و هدف و نیّت نویسنده چیست؟ و آیا مترجم آن را درست دریافته و درست انتقال داده؟
۶. آیا مترجم ویژگی‌های شاخص متن اصلی را درست تشخیص داده و آنها را درست انتقال داده؟
۷. آیا اطلاعات پوشیده و تلویحی متن اصلی، در صورت لزوم، برای مخاطب روشن شده؟
۸. آیا تأکیدهای که به روش‌های مختلف در متن اصلی صورت گرفته، در ترجمه انتقال داده شده؟
۹. آیا نشانه‌های صوری متن اصلی مانند پاراگراف‌بندی، ایتالیک‌نویسی، بزرگ‌نویسی، ظاهر و پیکربندی کتاب و مقاله، آرایش صوری اجزای متن و جز آن به‌درستی رعایت شده؟
۱۰. آیا ترجمه شیوا و روان است و در زبان فارسی طبیعی به نظر می‌رسد و تصنعی نیست؟
۱۱. آیا ترجمه روشن است و پیامی منطقی را انتقال می‌دهد؟
۱۲. آیا ترجمه ابهامی دارد که باعث آن مترجم است؟
۱۳. آیا مترجم مخاطب متن اصلی را شناخته و برای چنین مخاطبی ترجمه کرده؟
۱۴. آیا مترجم سبک متن اصلی را درست تشخیص داده و آن را در ترجمه رعایت کرده؟ آیا مترجم از واژه‌ها و عبارت نامناسب با سبک متن استفاده کرده؟
۱۵. آیا یکدستی و انسجام (یکدستی در روش ترجمه، رسم خط، سبک، انتخاب اصطلاحات تخصصی، آرایش صوری اجزای کتاب و مقاله و…) در ترجمه رعایت شده؟
۱۶. آیا بین اجزای یک جمله و نیز جمله‌های قبلی و بعدی ارتباط دستوری و معنایی و بافتی وجود دارد؟
۱۷. آیا مترجم واژه‌ها و عبارت‌ها و جمله‌ها را در پیوند با کلیت متن و بافت و موقعیت آن ترجمه کرده؟ آیا خود شما ویراستار یا منتقد یا ارزیابْ واژه‌ها و عبارت‌ها و جمله‌ها را در پیوند با کلیت متن و بافت و موقعیت آن بررسی می‌کنید؟
۱۸. آیا مترجم اصطلاحات زبانی و ضرب‌المثل‌ها و عبارات قالبی و جز آن را تشخیص داده و موقعیت آنها را درست ترجمه کرده؟
۱۹. آیا مترجم اصطلاحا تخصصی و فنی را تشخیص داده و آنها را درست ترجمه کرده؟
۲۰. آیا مترجم کارِ خود را با متن اصلی مقابله کرده و آن را تصحیح و ویرایش کرده؟
